Ελαιόλαδο και Υγεία

Το ελαιόλαδο είναι η βάση της Μεσογειακής διατροφικής αλυσίδας, η οποία έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί πρότυπο σωστής και υγιεινής διατροφής και παράγοντα μακροζωίας.
Οι ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου έγκεινται στην χημική του σύσταση. Το ελαιόλαδο αποτελείται από ελαϊκό οξύ, λινελαϊκό οξύ, παλμητικό και στεατικό οξύ και από φυτοστερόλες σε πολύ μικρό ποσοστό. Από τα στοιχεία αυτά, μεγάλη σημασία για τον άνθρωπο έχει το λινελαϊκό οξύ, η έλλειψη του οποίου οδηγεί σε σειρά βλαβών, όπως καθυστέρηση της ανάπτυξης, διαταραχές του μεταβολισμού κ.λ.π.
Το ελαιόλαδο περιέχει 60-80% μονοακόρεστα λιπαρά οξέα τα οποία είναι πολύ πιο ανθεκτικά σε οξειδωτικές διαδικασίες σε σχέση με τα πολυακόρεστα που περιέχονται στα σπορέλαια.
Η διατροφική του σύνθεση είναι άριστη γιατί έχει λίγα κεκορεσμένα και πολλά μονοακόρεστα και ιδιαίτερα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.

Κεκορεσμένα 10-12,5 %
Μονοακόρεστα 72-77 %
Πολυακόρεστα 17,0 %

Έχει αποδειχθεί ότι τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και ειδικά το ελαϊκό οξύ, προστατεύουν από τη στεφανιαία νόσο γιατί ελαττώνουν τη συγκέντρωση των λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας LDL (“κακή χοληστερίνη”), και ταυτόχρονα μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα της HDL (δηλαδή της “καλής χοληστερίνης”) η οποία προστατεύει τον οργανισμό από την αρτηριοσκλήρωση.
Επίσης το ελαιόλαδο αποτελεί πλούσια πηγή λιποδιαλυτών βιταμινών Α,D,K και ειδικά Ε οι οποίες προστατεύουν τον οργανισμό μας από κάποια είδη καρκίνου (πχ παχέος εντέρου και μαστού) καθώς επίσης και από την οστεοπόρωση. Οι βιταμίνες αυτές καθώς και οι πολύτιμες πολυφαινόλες του ελαιόλαδου, ανευρίσκονται μόνο στα παρθένα ελαιόλαδα, καθώς στα ραφιναρισμένα καταστρέφονται σχεδόν ολοσχερώς. Το ελαιόλαδο εκτός των άλλων, λόγω της αντιοξειδωτικής του δράσης καθυστερεί την γήρανση των κυττάρων, βοηθάει στην πέψη και στην απορρόφηση του ασβεστίου και βελτιώνει την υγεία του δέρματος μας.
Μελέτες που έχουν γίνει για τις ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου στην ανάπτυξη των παιδιών, υποστηρίζουν ότι φυσιολογικές ποσότητες πρόσληψης ελαιόλαδου παρέχουν την κατάλληλη πηγή λιπαρών οξέων για την φυσιολογική ενασβεστίωση των οστών. Έχει επίσης υποστηριχθεί, ότι χαμηλή πρόσληψη λινελαϊκού οξέος μπορεί να καθυστερήσει την φυσιολογική ανάπτυξη και να προκαλέσει δερματικές, ηπατικές και μεταβολικές διαταραχές. Το ελαιόλαδο λοιπόν, και ειδικά όταν αυτό προέρχεται από βιολογικής καλλιέργειας ελιά, δηλαδή χωρίς καμία ανιχνεύσιμη χημική ουσία, είναι σε όλους φανερό ότι συνιστά αναπόσπαστο μέρος της ιδανικής διατροφής των παιδιών μας.
Το ελαιόλαδο είναι προτιμότερο να τρώγεται ωμό έτσι ώστε ο οργανισμός να απορροφά όλες τις θρεπτικές του ουσίες. Ακόμα όμως και στο τηγάνισμα, το ελαιόλαδο θεωρείται ως το πλέον κατάλληλο, μια και είναι το πιο ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες και στην οξείδωση.
Η ελαιοευρωπεΐνη, η τυροσόλη, η υδροξυτυροσόλη και το σκουαλένιο (ένας υδρογονάνθρακας και τριτερπένιο, πρόδρομη ένωση της χοληστερόλης και άλλων στεροειδών) αποτελούν τις αντιοξειδωτικές ουσίες του ελαιολάδου. Οι ενώσεις αυτές, με τη συνεισφορά της α-τοκοφερόλης (βιταμίνη Ε) και του φυτικού λιπαρού οξέος, του ελαϊκού οξές, εκκαθαρίζουν τις ελεύθερες ρίζες και μειώνουν τις οξειδωτικές βλάβες και το οξειδωτικό stress των αερόβιων οργανισμών. Αυτή η αντιοξειδωτική και βακτηριοκτόνος δράση, όπως και άλλες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία (κυρίως σελήνιο) είναι εξαιρετικά ευεργετικές για την υγεία του ανθρώπου. ‘Αλλα συστατικά του ελαιολάδου είναι τα οξέα καφεϊκό, βαννιλικό, συριγγικό και κουμαρικό. ‘Αλλες αντιοξειδωτικές ενώσεις που υπάρχουν στο ελαιόλαδο είναι διάφορα φλαβονοειδή και οι ανθοκυανίνες.
Στην Ελλάδα κυκλοφορούν πολλά είδη ελαιόλαδου στο εμπόριο(έξτρα παρθένο, παρθένο,πυρηνέλαιο,κ.α.). Το καλύτερο είναι σίγουρα το έξτρα παρθένο και μάλιστα αυτό που προέρχεται απο πιστοποιημένες βιολογικές καλλιέργειες. Πολλοί Έλληνες παραγωγοί πωλούν το ελαιόλαδο που παράγουν, απ’ευθείας στον καταναλωτή, χωρίς να το τυποποιήσουν. Σε περίπτωση που προμηθευτούμε λάδι απο παραγωγό, καλό θα είναι να τον γνωρίζουμε για να αποφύγουμε τυχόν νοθείες(σπάνια υπαρχουν “πονηροι” παραγωγοί, αλλά υπάρχουν). Επίσης και στο τυποποιημένο ελαιόλαδο μπορεί να υπάρξουν νοθείες, γι’αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή.

Όσον αφορά τα δόντια, δεν υπάρχει κάποια μελέτη που να αποδεικνείει οτι το ελαιόλαδο οφελεί τα δόντια. Σίγουρα όμως η περιεκτικότητα του σε βιταμίνη D, παίζει σημαντικό ρόλο στην δημιουργία των δοντιών κατά την παιδική ηλικία. Επίσης οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει, βοηθούν στην αναγέννηση των βλενογόνων(με βλεννογόνο καλύπτονται όλες οι εσωτερικές επιφανειες του σώματος μας).