Οξεία ελκονεκρωτική

H οξεία ελκονεκρωτική ουλίτιδα αποτελεί μία ξεχωριστή πάθηση των ούλων που δεν οφείλεται αποκλειστικά σε πλημμελή στοματική υγιεινή και συσσώρευση της οδοντικής μικροβιακής πλάκας. Εξαιτίας της θορυβώδους εικόνας και της έντονης συμπτωματολογίας αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον και κλινική σημασία.
Στην οξεία ελκονεκρωτική ουλίτιδα παρατηρείται ισχυρή συσχέτιση με διάφορα μικρόβια όπως είναι η μπορέλια του Vincent, σπειροχαίτες, πορφυρομονάδες και άλλα. Νεότερες μελέτες όμως, δείχνουν ότι εκτός από μικρόβια και ιοί μπορεί να εμπλέκονται στην έναρξη της νόσου όπως είναι ο ερπητοϊός, ο κυτταρομεγαλοϊός και ο ιός Epstein-Barr.
Συχνά η μόλυνση και η ανάπτυξη της οξείας ελκονεκρωτικής ουλίτιδας συμβαίνει όταν το άτομο διανύει περίοδο έντονου άγχους και stress όπως παρατηρείται σε περίοδο εξετάσεων. Χαρακτηριστικές είναι αναφορές από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο που περιγράφουν την οξεία ελκονεκρωτική ουλίτιδα σε πολλούς στρατιώτες.
Το stress προδιαθέτει στην ανάπτυξη αυτής της νόσου γιατί απελευθερώνει ορμόνες όπως είναι η επινεφρίνη, που μπορούν να προκαλούν τοπικά ισχαιμία δηλαδή συστολή των αγγείων.
Εκτός από το άγχος άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες για την ανάπτυξη οξείας ελκονεκρωτικής ουλίτιδας είναι η πτώση της άμυνας για οποιοδήποτε λόγο, το κάπνισμα, ο τοπικός τραυματισμός, η έλλειψη ύπνου και σωστής διατροφής, η φτωχή στοματική υγιεινή και το ιστορικό πρόσφατης ασθένειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οξεία ελκονεκρωτική ουλίτιδα μπορεί συχνά να αναπτυχθεί σε ασθενείς με λοιμώδη μονοπυρήνωση ή με AIDS.
Η οξεία ελκονεκρωτική ουλίτιδα προσβάλλει συνηθέστερα νεαρούς ενήλικες ή μεσήλικες και εντοπίζεται αρχικά στις μεσοδόντιες θηλές, δηλαδή στο τριγωνικό τμήμα των ούλων που βρίσκεται μεταξύ των γειτονικών δοντιών. Οι μεσοδόντιες θηλές πρήζονται, αιμορραγούν και φλεγμαίνουν και στη συνέχεια νεκρώνονται, εσχαροποιούνται, επιπεδώνονται και καλύπτονται από λευκωπή ή κιτρινωπή ψευδομεμβράνη.
Στα αρχικά στάδια η νόσος μπορεί να μη διαγνωσθεί γιατί έχει πρσβληθεί μόνο ένα μικρό τμήμα των μεσοδόντιων θηλών. Στη συνέχεια καθώς εξελίσσεται συνοδεύεται από έντονη κακοσμία του στόματος και πόνο, αυτόματη αιμορραγία των ούλων και συσσώρευση νεκρωτικών στοιχείων στα ούλα, λεμφαδενοπάθεια, πυρετό και κακουχία.
Ορισμένες φορές η οξεία ελκονεκρωτική ουλίτιδα μπορεί να επεκταθεί στους γύρω ιστούς του περιοδοντίου και να εξελιχθεί σε οξεία ελκονεκρωτική περιοδοντίτιδα ή και στους μαλακούς ιστούς και να μετατραπεί σε οξεία ελκονεκρωτική βλεννογονίτιδα/στοματίτιδα. Σε σπανιότερες περιπτώσεις μπορεί να επεκταθεί και στο δέρμα του προσώπου.

Θεραπευτικά η οξεία ελκονεκρωτική ουλίτιδα ανταποκρίνεται πολύ καλά στην απομάκρυνση του μικροβιακού παράγοντα, δηλαδή στον καθαρισμό των ούλων με ειδικά εργαλεία χειρός ή/και με υπερήχους.
Συνήθως, ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου, ο ασθενής πρέπει να λάβει κάποιο αντιβιοτικό σχήμα (συνδυασμό μετρονιδαζόλης με πενικιλλίνη συνήθως) για να καταπολεμηθούν τα μικρόβια ή σε έντονα επώδυνες καταστάσεις να του χορηγηθεί τοπικά κάποιο επιφανειακό αναισθητικό. Επίσης, εξαιρετικά βοηθητικές είναι η στοματικές πλύσεις με χλωρεξιδίνη ή υπεροξείδιο του υδρογόνου(οξυζενέ), τρεις με τεσσερις φορές την ημέρα.
Ο οδοντίατρος θα πρέπει να αντιμετωπίσει όχι μόνο τα σημεία και τα συμπτώματα της νόσου αλλά και να εξακριβώσει το λόγο για τον οποίο προέκυψε.
Οι επανεξετάσεις είναι απαραίτητες μετά το πέρας της οξείας ελκονεκρωτικής ουλίτιδας για να ελεγχθούν πιθανές υποτροπές.
Σε περίπτωση επίμονης οξείας ελκονεκρωτικής ουλίτιδας με συχνές υποτροπές ή που ανθίσταται στη συνήθη θεραπεία θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο λοιμώδους μονοπυρήνωσης, AIDS ή άλλης σοβαρής ανοσοκαταστολής.